Przestępstwa o charakterze seksualnym
Od początku cywilizacji seksualność była objęta regulacją obyczajową i prawną. W Polsce taki stan rzeczy pozostał do dzisiaj, kiedy to zachowania seksualne są regulowane przez prawo. Polski Kodeks Karny zabrania pewnych czynów seksualnych pod groźbą kary. Określone są one w rozdziale XXV Kodeksu Karnego - ”Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności”.
Pierwszym przestępstwem z katalogu przestępstw seksualnych jest zgwałcenie określone w art. 197 kk. Działanie sprawcy polega na doprowadzeniu innej osoby do obcowania płciowego poprzez groźbę bezprawną lub podstęp i zagrożone jest karą pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Taką samą karę ustawodawca przewidział dla sprawcy, który poprzez groźbę bezprawną lub podstęp doprowadza osobę do poddania się innej czynności seksualnej lub wykonania takiej czynności. Zaznaczyć należy, że inną czynnością seksualną jest każde zachowanie (z wyłączeniem obcowania płciowego), które zmierza do uzyskania pobudzenia seksualnego lub zaspokojenia potrzeby seksualnej np. dotykanie ciała. W sytuacji gdy sprawca dopuszcza się opisanych wyżej czynów, wykorzystuje bezradność innej osoby lub brak zdolności rozpoznania przez nią znaczenia czynu, (co może wynikać z upośledzenia umysłowego lub choroby psychicznej), podlega karze pozbawienia wolności o 6 miesięcy do lat 8 (art. 198 kk). Jeżeli zaś sprawca przez nadużycie stosunku zależności lub wykorzystania krytycznego położenia, doprowadza inną osobę do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Zachowaniem zabronionym przez polskie prawo jest także zmuszanie innej osoby do uprawiania prostytucji. Jeżeli sprawca stosuje w tym celu przemoc, groźbę bezprawną, podstęp lub wykorzystuje stosunek zależności lub krytyczne położenie tej osoby, to podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10 (art. 203 kk).
Często z przestępstwem zmuszania do prostytucji związane jest osiąganie korzyści majątkowej przez sprawcę. W takiej sytuacji gdy sprawca nakłania inną osobę do uprawiania prostytucji lub choćby jej to ułatwia, ponosi odpowiedzialność karną określoną w art.204 kk -podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Tej samej karze podlega każdy, kto czerpie korzyści majątkowe z uprawiania przez inną osobę prostytucji.
Polski kodeks karny w sposób szczególny chroni dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym. Prawodawca ustanowił w każdym przypadku zaostrzoną odpowiedzialność karną sprawców za przestępstwa seksualne popełniane wobec dzieci.
Na uwagę zasługuje kilka regulacji, które należy w tym miejscu przytoczyć, a mianowicie: Kto obcuje płciowo z małoletnim poniżej lat 15 dopuszcza się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej podlega karze pozbawienia wolności od 2 do 12 lat (art.200 kk).Zauważyć należy, że ustawodawca nie posługuje się terminem osoby „której wygląd wskazuje na wiek poniżej 15 lat”. Zatem ustalenie wieku osoby w sytuacji obcowania płciowego jest niezbędne do uniknięcia odpowiedzialności karnej. Karalne jest także składanie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej małoletniemu poniżej 15 roku życia propozycji obcowania płciowego. Za taki czyn przewiduje się karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Na uwagę zasługuje także zapis kodeksu karnego mówiący o tym, że prezentowanie małoletniemu poniżej lat 15 treści pornograficznych lub udostępnianie mu przedmiotów mających taki charakter albo rozpowszechnianie treści pornograficznych w sposób umożliwiający małoletniemu zapoznanie się z nimi, jest zabronione pod groźbą kary pozbawienia wolności do lat 3.
Tej samej karze podlega ten, kto:
- w celu swojego zaspokojenia seksualnego lub zaspokojenia seksualnego innej osoby prezentuje małoletniemu poniżej lat 15 wykonanie czynności seksualnej,
- prowadzi reklamę lub promocję działalności polegającej na rozpowszechnianiu treści pornograficznych w sposób umożliwiający zapoznanie się z nimi małoletniemu poniżej lat 15.
- Kto zaś w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, przechowuje lub posiada do rozpowszechniania lub prezentuje treści pornograficzne z udziałem małoletniego podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
W polskich więzieniach przebywa ponad 2000 sprawców przestępstw seksualnych, odbywających kary pozbawienia wolności m.in. za zgwałcenia, w tym małoletnich, inne czynności seksualne, kazirodztwo, rozpowszechnianie pornografii, zmuszanie do prostytucji. Sprawcy, u których stwierdzono zaburzenia preferencji seksualnych kierowani są do oddziałów terapeutycznych dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo.
Analiza statystyk policyjnych wskazuje, że w okresie od stycznia do września 2016 roku w województwie pomorskim przestępstw o charakterze seksualnym stwierdzono 211, natomiast w analogicznym okresie do roku ubiegłego - 180. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami prawnymi przestępstwa przeciwko wolności i obyczajności są ścigane z urzędu i do ukarania sprawcy nie jest wymagane uzyskanie od osoby pokrzywdzonej wniosku o ściganie.
Policja w celu zminimalizowania ilości przestępstw na tle seksualnym prowadzi działania prewencyjne, niemniej jednak nadal wiele z odnotowanych przypadków to zdarzenia, których można było uniknąć. Warto zatem przestrzegać paru zasad, które uchronić mogą nas przed staniem się ofiarą przestępstwa na tle seksualnym.
- Spacerując w porze wieczorowej, nigdy nie chodź „na skróty”, trzymaj się miejsc uczęszczanych i dobrze oświetlonych. W miejscach odosobnionych trudniej wezwać pomoc.
- Jeśli planujesz powrót do domu w późnych godzinach wieczornych, już wcześniej pomyśl jakim środkiem transportu będziesz się poruszać, zaopatrz się w podręczny rozkład jazdy środków komunikacji miejskiej. Nie narażaj się na niebezpieczeństwo stojąc na pustym przystanku,
- Podróżując środkami komunikacji miejskiej w porze nocnej siadaj zawsze w grupie kilku osób lub blisko kierowcy,
- Nie zgadzaj się na podwiezienie przez nieznaną Ci osobę, nie korzystaj z tzw. ”okazji”. Nie znasz prawdziwego zamiaru tej osoby.
- Podczas spotkań towarzyskich czy podróży nie przyjmuj od nieznanych osób żadnych napojów, nie masz pewności czy zaproponowany napój nie zawiera środków nasennych lub odurzających.
- Bądź ostrożny podczas nawiązywania kontaktów z nieznajomymi poprzez sieć internetową. Nie wiesz czy osoba, z którą korespondujesz faktycznie jest osobą, za którą się podaje.
- Rozmawiaj ze swoimi dziećmi na temat cyberprzestępczości, uczulaj na zagrożenia wynikające z kontaktów z nieznajomymi.